خواص بی خواص
بازخوانی نقش خواص بی بصیرت در انحرافات تاریخی جامعه ی اسلامی
مردم هر جامعه به دو بخش خواص و عوام تقسیم می شوند. خواص بزرگان، صاحب نظران، نخبگان و عقلای جامعه محسوب می شوند و عوام مردم عادی هستند که تحت تأثیر و نفوذ خواص می باشند.در فرآیند تصمیم سازی و جهت گیری جامعه، نقش خواص بر هیچ کسی پوشیده نیست، اگر خواص بصیرت به خرج دهند جامعه را به سوی تعالی هدایت می کنند و اگر اشتباه کنند باعث بروز حوادث تلخ و بعضاً فجایع تاریخی می گردنند. به همین دلیل است که خواص خود به دو بخش : خواص با بصیرت (یا با خواص!) و بی بصیرت (یا بی خواص!) تقسیم می شوند.
در تاریخ اسلام تا به امروز هر دو قسم خواص را کم نداشته ایم اما در این مجال اندک می خواهیم با نگاهی گذرا به برخی از نوع دوم خواص که همان خواص بی بصیرت بودند، بپردازیم.
زبیر بن عوام: او از نخستین کسانی بود که به اسلام ایمان آورد و هیچ کدام از غزوات پیغمبر را از دست نداد و ملقب شد به سیف الاسلام. همچنین در ماجرای سقیفه به نفع امیرالمومنین(علیه ااسلام) دست به اعتراض زد و حتی شمشیر کشید. حضرت امیر(علیه السلام) درباره ی زبیر فرمودند: رابطه ما با زبیر خوب بود تا زمانی که فرزند او عبدالله بزرگ شد و موجب جدایی او از ما شد. اما کار زبیر به جایی میرسد که مشغول ثروت اندوزی می گردد و حتی به همراه طلحه در برابر امیرالمومنین(علیه السلام) می ایستد و می گوید که تو ما را با دیگران در تقسیم بیت المال یکسان کردی و ما را با آنها که شبیه ما نیستند یکسان می کنی! در نهایت امر هم در جنگ جمل در برار امام می ایستد و هر چند در لحظه ی آخر سعی می کند راه خود را از اصحاب جمل جدا کند اما به وسیله ی همانها کشته می شود!
سلیمان بن صرد خزاعی: او از فرماندهان سپاه امیرالمومنین(علیه السلام) در جنگ صفین و از علما و بزرگان شیعه در زمان خود بود و همچنین از اولین کسانی بود که از امام حسین(علیه السلام) برای رفتن به کوفه دعوت کرد. اما سپس دوچار تحلیل های خطا شد و پشت جناب مسلم را خالی کرد و در حادثه ی کربلا سکوت نمود. وی چهار سال بعد از واقعه ی کربلا اعلام ندامت و پشیمانی کرد و همراه جمعی که حدود چهار هزار نفر بودند به خونخواهی امام، قیام توابین را شکل داد که همگی کشته شدند اما اثری که این جمعیت در تاریخ گذاشتند یک هزارم اثر هفتاد و دو شهید کربلا را نداشت، زیرا دیر تشخیص دادند و در وقت خود به میدان نیامدند!
« تصمیم گیری خواص در وقت لازم، تشخیص خواص در وقت لازم، گذشت خواص ازدنیا در لحظه ی لازم، اقدام خواص برای خدا در لحظه ی لازم، این ها است که تاریخ را نجات میدهد، ارزشها را نجات میدهد، ارزشها را حفظ می کند. در لحظه ی لازم باید حرکت را نجام داد، اگر گذاشتند وقت گذشت دیگر فایده ای ندارد. - مقام معظم رهبری»
آری، اگر خواص یک جامعه اشتباه کنند و بی خاصیت (بی خواص) شوند نه تنها اجر تمام عمر خود را ذایل می کنند بلکه قومی را نیز در خطای خود سهیم کرده و مسیر تاریخ را به سوی فجایعی چون کربلا سوق میدهند! حال این اشتباه می تواند به دلیل خود رأیی، رفاه زدگی و حتی حب بیش از حد به فرزندان باشد!
